Antalya’da bir gece otel molasının ardından tekrar dağlara dönüyoruz. Bugün Kozan Köyü’ne gidecek ve Pednelissos Antik Kenti’ni göreceğiz.
Güne Aksu’da Perge Antik Kenti’nde başladık. Öğleden sonra çay içmek ve kamp alışverişi yapmak için Gebiz çarşısında mola veriyoruz. Okey masasının harareti yüksek görünüyor. Camekana “zeytin alınır” ilanları asılmış. Hasat mevsimi geliyor, bereketli olsun! Çay 2.5 TL.
Gebiz’e iki sene önce de gelmiştik. Uçansu Şelaleri’ni ve Kral Havuzu‘nu görmek istiyorduk. Kozan Köyü’nde Süleyman abi ile tanışmış ve rehberliği ile keyifli bir orman yürüyüşü yapmıştık.
Ormanda gezerken denk geldiğimiz Pednelissos Antik Kenti kalıntılarını ise bu kez yakından göreceğiz.
Kozan Köyü fazla büyük değil. Meydana varmadan antik kente tırmanan bir sapak var ve köşede belli belirsiz bir tabela dikilmiş. Toprak yolu takip ederek köyden yaklaşık 150 metre yükseğe tırmanıyoruz. Antik kentin surları üzerinden uzayıp giden ormanları doya doya seyredebilirsiniz.
Planlama aşamasında, Bodrumkaya’ya çıkmadan önce wikiloc uygulamasında kaydedilmiş bir rotayı takip ederek ilk şelaleye gidebiliriz diye düşünmüştüm. Belli bir süre bu rotayı takip ettik. Ancak bir süre sonra, şelaleye çok yaklaşmış olsak da toprak yol aracımıza geçit vermedi, geri döndük. Bugün için epey zaman kaybetmiş olduk ve farklı bir yoldan şelalere gitmek için yeterli vaktimiz kalmadı.
Harabelere vardığımızda kısa bir keşif yürüyüşü yapıyoruz. Önceliğimiz uygun bir kamp yeri belirlemek olacak.
Bu gece Serik’in ışıklarını ardımızda bırakıyor ve önümüzde yükselen Bodrumkaya üzerinde beliren samanyolunu seyre dalıyoruz.
Pednelissos Antik Kenti
Pednelisos kenti, geçmişi kadim Anadolu halkı olan Luvilere dayanan Pisidyalılar tarafından kurulmuş. Pisidyalılar özgürlüklerine düşkün, savaşçı bir halk olarak tanınıyor. Şehir ile ilgili tespit edilmiş en eski yazıt MÖ 2. yüzyılda komşusu Selgeliler ile olan savaşı anlatıyor. Günümüze ulaşmış kalıntılar ise Helenistik döneme (MÖ 4 – MS 1. yüzyıl) tarihleniyor.
Kozan Köyü yakınlarında, Bodrumkaya doruklarınada kurulmuş bu kenti daha iyi tanımak isterseniz Ümit hoca’nın bu programını izlemenizi öneririm!
Tanrı Apollo Kabartması
Orman içinde veya kalıntıların yakınlarında herhangi bir işaretleme veya bilgi panosu görmedik. Notlarıma göre, bu kentte önemli bir bir Apollon kabartması var. Kentteki hemen hemen her kalıntı, kurak geçen bir yaz mevsimi ardından dikenli çalılar arasında kaybolmuş.
Apollon kültü mitolojide kehanet ve sağlık ile ilişkilendirildiği için aradığımız kabartmayı hamam kalıntıları yakınlarında bulabileceğimizi düşünüyoruz. Hikayeye göre, tanrıya danışacak kişiler rahibe gelip sorularını sorarlar. Rahip de Tanrıya sorar ve Tanrı Apollon su üzerinde belirerek kehanetini aktarır. Yani Apollon kültüne dair işaretler her zaman su kaynakları ve kuyuların yakınlarında aranmalıdır.
Telefonumdaki uygulama üzerinden konumumuzu tespit ediyor ama aradığımız kabartmayı bulamıyoruz. Aklımıza, bir kaç gün önce Pınara’da rastladığımız Ümit hoca’ya danışmak geliyor. Telefonum pek çekmiyor ama bulduğum ilk noktada bir mesaj gönderiyorum. Ümit hoca bizi yanıtsız bırakmıyor ve aradığımız patikayı tarif ediyor. Meğer ne kadar da yakındaymışız ve binlerce yıldır ne de güzel saklamış!
Hamam kalıntılarını ve surları sağımıza alarak doğu yönünde ilerleyen belli belirsiz patikayı takip ediyoruz. Az sonra karşımıza bir su kuyusu ve ilerisindeki kaya üzerinde Apollon kabartması beliriyor. Kayanın altı ve çevresi defineciler tarafından kazılmış görünüyor. Kayanın altında pek bir işaret görünmüyor ama az ilerisinde yine Apollon kültü ile ilişkili olabilecek bir havuz kalıntısı açığa çıkmış.
Tanrı Apollon ile anılan başka bir simge ise defne ağacıdır, yani büyük aşkı Dafni! Mitolojiye göre, Apollon ve Aşk Tanrısı iki iyi okçudur ve pek anlaşamaz. Eros intikam almak için iki ok hazırlar, birisi sırılsıklam aşık edecek diğer ise tüm duyguları köreltecektir. İlk ok Apollon’a ve ikinci ok ise Dafni’ye saplanır. Apollon’un umutsuz aşkı ve kovalaması böylece başlar. Dafni son çare başka bir tanrıdan yardım ister. Sonsuza kadar defne ağacına dönüşür ve Apollon’un aşkından kurtulur.
Yolculuğumuza, Pednelissos ile komşu diğer bir Pisidia kentine doğru devam ediyoruz. Orman yollarından, dağ köylerinden geçecek ve Selge Antik Kenti’ne gideceğiz.
Pisidia Kültür Rotası ve telefon uygulaması
Antik Pisidya bölgesi olarak tanımlanan bölge günümüzdeki Antalya kentinin kuzeyini, Burdur’u ve Isparta’yı içine almakta. Pisidyalılar savaşçı bir millet olarak biliniyor ve kentlerini de yüksek tepeler üzerine kurmuşlar. Başkentleri olmuş Sagalassos Antik Kenti‘ni gördüğümüz zaman hayran kalmıştık. Bu kadar zengin bir coğrafyanın korunabilir olması için dünya çapında tanınır olması da oldukça önemli.
Ankara İngiliz Arkeoloji Enstitüsü 2013 yılından bu yana, bölgede kültürel miras alanında çalışmalar yürütüyor. Bu proje ile, bölgede arkeoloji turizminin geliştirilmesi ve bölgesel kalkınmada pay edinmesi amaçlanıyor. Çalışmalara başlarken yöre halkının bu kentler ve kalıntılar üzerine görüş ve önerileri derlenmiş. Proje hakkında araştırırken maalesef güncel olarak 2016 tarihli bir haber buldum.
Uygulama tanıtımında açıkladığına göre, bölgede tespit edilmiş 12 arkeolojik alanı birbirine bağlayan 350 kilometrelik bir rotanın işaretlendiğinden bahsediliyor. Bu rotamız sırasında uygulamada yer verilmiş iki kenti gezdik ancak işaretlemeye rastlamadık. İki sene önce geldiğimizde orman içinde görmüştük.
Hali hazırda, rota üzerindeki en popüler yedi noktayı bu uygulama sayesinde 3 boyutlu olarak görebiliyoruz. Pednelissos Antik Kenti için 4 başlık açılmış: Pazar binası, Agora, İmparatorluk Tapınağı, Hamam ve Duvarlar. Her bir sekme içinde özet bilgi, günümüzde çekilmiş fotoğraflar,basit bir harita ve 3 boyutlu olarak sanallaştırılmış görüntüler yer alıyor.
Uygulama sadece online olarak çalışıyor. Bu nedenle uygulama menülerini ve aradığınız detayları araziye çıkmadan önce incelemenizi öneririm. Eğer internet erişiminiz var ise, “yol tarifi” seçeneği ile Google Maps uygulamasına bağlanabilir ve yönlendirme alabilirsiniz. Internete erişemiyor olsanız dahi, harita ve güncel fotoğrafları dikkate alarak konumuzu tespit edebilir ve arazideki belli belirsiz patikaları takip edebilirsiniz.
Kullanılabilirliği artırmak adına, hali hazırda uygulama üzerinde pek çok geliştirme alanı var. Bununla birlikte, Pisidia medeniyetini günümüze dünyasına taşıyabilir, güzel bir adım olmuş.
31.10.2021