Urla Hasat :Zeytinler ve yıldızlar

Akılda deli sorular ile başladığım bir Pazartesi sabahında daha ofiste, masa başında kahvaltı yaparken sosyal medyada dolaşmaktayım. Takip ettiğim gruplardan birinde yayınlanmış herhangi bir yazı duvarıma düşmüş; okuyorum. Zeytin hasatı mevsimi başlamış ve ben de toplamak ister miymişim? Bilmem, hiç düşünmedim! Daha önce bir zeytin bahçesi bile görmemiştim.

Ege’de, Akdeniz’de veya Marmara’da yaptığımız günübirlik fotoğraf gezilerinde zeytin ağacı gördüm ama meyvesini toplamak nasıl bir iş acaba? Bugüne kadar gördüklerim nispeten ufak tefek ağaçlar idi, meyveleri de el ile tek tek toplanır herhalde! Cumhuriyet Bayramı tatili gelecek hafta ortasına denk geliyor ve hafta sonu ile birleştirsem beş gün eder; yani vizesi dolmak üzere olan bir pasaport, son dakikada pahalanmış uçak biletleri ve Urla’da bir çiftlikte gönüllü olmak ve zeytin toplamak arasında, fazla düşünmeye gerek yok; yeni rotam hazır! Davet mektubu olarak okuduğum blog yazısındaki bağlantıdan çiftliğe erişiyorum ve bir mesaj atıyorum. Yanıt ertesi akşam geliyor: “Buyurun bekleriz!”

İyi şeyler birdenbire olur!

Oğuz Atay’ın “Korkuyu Beklerken” isimli öyküsünde geçer: “Acaba iyi bir şey olacak mı? Hayır, dedim kendime. İyi şeyler birdenbire olur; bu kadar bekletmez insanı. Sürüncemede kalan heyecanlardan ancak kötü şeyler çıkar. Ya da hiçbir şey çıkmaz…”.

Bir söz de babamdan: “kısmetten öte köy olmazmış”.

Ortam nasıldır bilemiyorum ama gelen mesaja göre çiftlikte veya ailenin Urla merkezindeki evinde konaklayabileceğim ve birkaç gün çiftlikte karın tokluğuna zeytin toplayacağım. Ben ki, alfabesinden anlamadığım, dilini bilmediğim ülkelere gidip, şehirlerde geziyorum; kendi ülkemde mi kaybolacağım? Çocukken babaannemin bağına gider taze meyveleri dalından toplar toplar yerdik ama bu sefer doğrudan işin içine girmek nasıl bir beceri gerektirecek bilemiyorum.  Bu bana yolculuk için heyecan veriyor. Öğrenmenin yolu Urla’dan geçiyor ise hareket vakti gelmiş demek ki!

Ofiste hareketli bir hafta ve otobüs biletimi ancak Perşembe akşamı alabiliyorum. Sabah kaçta Urla’da olacağımı ise Cuma akşamı otobüse bindiğimde öğreniyor ve müstakbel ev sahibime mesaj gönderebiliyorum. Yolculuk, İstanbul trafiğinden çıktıktan sonra sekiz saat sürüyor.

Köprüde Cuma akşamı trafiği ve sağanak yağışlı bir gece sonrası biraz rötarlı olarak Urla’ya varıyoruz. Otogarda elinde valizi ile bir ben ve belli ki yolcu bekleyen bir hanım var. Tanışmamız ve valizi kamyonetin arkasına atmam bir dakika bile sürmüyor. Çarşıda duraklıyor ve üç kuşaktır işleyen fırından ekmek ve şarküteriden kahvaltılık peynir alıyoruz.

İstanbul – Urla arası farklı ulaşım alternatifleri ve 2018 ücret tarifesi için Urla yazıma bakabilirsiniz!

Çiftlikte ilk gün, tanışma ve gönüllü çalışmak

Evin annesinin donattığı masada, ev yapımı türlü türlü zeytinler ve reçeller üzerine sohbet başlıyor. Henüz isimlerini duyalı beş-on dakika olmuş insanlar ile kırk yıllık ahbap gibi kahvaltı ediyor ve boşalan bardaklara çay doldururken havadan sudan muhabbet ediyoruz. Dün gece Urla’ya da çok yağmur yağmış. Bu nedenle, bugün çiftlikte yeni evin tadilat işlerini tamamlayacağız, eğer yarına kadar toprak sertleşirse işçiler de gelecek ve zeytin toplayacağız. Bu hafta sonu için duyurusu yapılan Hasat şenliği ise kötü hava şartları nedeni ile iptal. Arayan soran çok oluyor ama mazeret doğadan!

Sofrayı topluyor, kap kaçak sepetleri dolduruyor ve çiftliğe doğru yola çıkıyoruz. Ailenin kuşaklardır sahip olduğu ve zeytin yetiştirdiği Urla Hasat çiftliği şehir merkezine 4 km mesafede; asfalt yoldan vadinin yamacına doğru inen son 1 km’lik orman yolu ise keşke bitmese dedirtecek güzellikte. Gel gör ki, cahil insanlar ellerindeki şişeleri, izmaritleri bu cennette unutmaktan geri durmamış!

Tabelaları takip ediyor ve çiftliğe varıyoruz. Çiftlikte üç tane ev var (şimdilik). Aşağıdaki ev yeni inşa edilmiş, elektrik ve su tesisatı bağlanmış ve biz bugün içini döşeyeceğiz. Kornişleri çakıyor, perdeleri takıyor ve sobayı kuruyoruz. Günün sonunda ahşap zemine yerleştirdiğimiz sedirde dinlenmek tüm yorgunluğumuzu alıyor. Gün batmadan ağıldaki koyunları otlatıyor ve tavukları, kazları kümeslerine kovalayıp Urla’ya dönüyoruz. Bu akşam evde iki de yabancı misafir var. Couchsurfing üzerinden birkaç gün önce mesaj göndermişler ama ne zaman geleceklerini ve ne kadar kalacaklarını bilmiyoruz. Telefon ettiklerinde şehir merkezinde beklemelerini söylüyoruz ve çiftlikten dönüşte sözleştiğimiz yerden alıyoruz.

Couchsurfing

Pazar sabahına, aydınlık ve güneşli bir gökyüzüne uyanıyoruz. Fabio, telefonumu arızalandı yoksa yaz saati mi bitti diye endişeleniyor. Akıllı telefonlar da olmasa, güneşin saatine göre uyansak, çalışsak ve acıksak olmaz mı? İlk akşam, herkes yorgun olunca erkenden yatıp uyuduk ama Pazar kahvaltısında sohbet ediyoruz. Turist çiftimiz Yunanistan’da iki günlük resmi tatili hafta sonu ile birleştirip dört günlük bir rota çizmiş: Samos – Kuşadası – Urla – Alaçatı – Kuşadası – Samos. Adalı misafirlerimiz fotoğraf çekmiyor veya blog yazmıyorlar; sadece geziyorlar. Yunan Melina daha önce üç kez Ege kıyılarına, İtalyan Fabio ise bir kez kongre için İstanbul Taksim’e gelmiş.

Kahvaltıda ve akşam eve döndüğümüzde soba başında patlamış mısır yerken konu konuyu açıyor ve tarihten, göçlerden, zeytincilikten, geleneksel müzikten ve politikadan uzun uzun sohbet ediyoruz. Yabancılar Türkçe kelimeler öğrenmeye ve cümle içinde kullanmaya ne kadar da meraklılar; acaba ben neden o kadar ülke görüp de tek kelime öğrenemiyorum? Yunan abla boşalan bardakları sobanın üzerinde kaynayan demlikten tazeliyor; Yunanistan’da poşet çay ve kahve içmiştim ama evde çayı nasıl demliyorlar acaba?

Bu hafta sonu çiftlikte şenlik olacağı planlanınca malzeme de ona göre tedarik edilmiş ve öğle yemeklerini evin annesi ikram ediyor. Çiftlik mutfağında, doğada gezinen gün görmüş (3 yaşında!) özgür tavuklar bile tazecik pişip etrafı mis gibi kokutmuşken temiz havada öğle saati iple çekiliyor oluyor; ellerine sağlık evin annesi!

Urla Hasat zeytin bahçesinin hikayesi

Urla Hasat çiftliğinin başarılı bir girişimcilik hikâyesi var. Ev sahibem, aile geleneğini sürdürmek üzere İstanbul’u terk edip memleketine dönmüş bir beyaz yakalı. Çiftliğin seceresi de temiz olunca organik çiftlik statüsü de bir sene içinde onaylanmış. Bu arada türlü türlü eğitimler alan ve sertifikalar toplayan okullu çiftçi, asırlardır geleneksel yöntemlerle işlenmiş bir çiftliğin başına geçmiş ve bugün çiftlikte yaklaşık 2000 zeytin ağacı var. Asırlık zeytin ağaçları arasında en gençleri babasının diktikleri, en az otuz yaşındalar. Komşuların ağaçlarını da dâhil edince, vadideki yaklaşık on bin ağacın toplanması, sevk edilmesi ve yağının sıkılmasından bahsediyoruz ki, hava şartları izin verdiği ve verim olduğu müddetçe, yeterli iş gücü ile en az bir aylık bir hasat süresi ediyor.

Sonbahar kasımpatı ve kırmızı başlıklı bamya için de hasat vakti olunca Urla’da zeytin toplayacak az insan kalıyor. Fırsat bu fırsat derseniz, günü birlik bile olsa değerlendirmenizi, mis gibi havada çalışıp enerji depolamanızı ve oksijeni ta içinize çekmenizi öneririm! Hava durumuna ve keyfinize göre ister el yapımı ahşap evde ister kendi çadırınızda huzur içinde uyuyabilir ve güneşle uyanabilirsiniz. Ortam çocuklar için de gayet müsait, güvenli ve eğlenceli! Çiftlikte yılın her mevsimi farklı ülkelerden gelen gönüllüler ile tanışabilirsiniz. Bu nedenle, çiftlikte konuşulan ortak dil genellikle İngilizce. Dünyanın her yerinde farklı çalışma alternatifleri bulabileceğiniz Helpx ve Workaway gibi sayfaları siz de ziyaret edebilir ve belki de bambaşka dünyalara yelken açabilirsiniz!

Kasım ayı geldi mi, yöreye özgü dalında olgunlaşan hurma zeytinini bir sepete, bir ağza atmak; tüm yaz cırcır şarkı söyledikten sonra havalar soğuyunca karnından patlayan ağustos böceği ile, yavrularını sırtında taşıyan örümcek ile tanışmak gerek!

Yağmur yağarken keyiften gagalarını göğe açan kazları kovalamak, çamur olmak, sarmaş dolaş uyuyan kedi ile köpeği seyretmek, gün batarken çiftliğin gebe kısrağı Sarat’ı el ile beslemek gerek!

Urla Hasat’da uyanmak, bahçedeki follukları tek tek gezip topladığın taze yumurtaları kızgın tereyağına kırıvermek, evin annesinin toprak fırında pişirdiği karanfilli ekmeği sıcak sıcak yemek demek!

Urla Hasat’da topladığınız zeytinlerin nasıl altın sarısı zeytinyağı olduğunu görmek demek!

Çarşı izni ve eve dönüş

Ertesi sabah, misafirlerimizi Alaçatı‘ya doğru yolcu ediyor ve çiftlikteki çalışmaya gidiyoruz. Mesaimin son gecesinde Urla’ya dönmüyor, çiftlik evinde kalıyoruz. Akşam yemeğinde, zeytin yağında patates ve İzmir köfte kızartıp şömine ateşi başında yiyoruz.

Ev sahibem aslen bir astronom olunca, gün boyu zeytin toplayıp gece de yıldız kovalamak çok eğlenceli oluyor. Türlü türlü takımyıldızlarını fotoğraflamayı deniyoruz ama bulutlu gökyüzü ve rüzgâr pek izin vermiyor. Poyraz içimizi donduruyor, mutfaklı evde yanan şöminenin başına kaçıyoruz.

Urla’daki dördüncü günümde çarşı iznimdeyim! Bayram öncesi tüm sokaklar ay-yıldızlı bayrak ile donatılmış. Urla’nın taş sokaklarında geziyor, İskele’ye iniyor, binlerce yıl öncesinden Foça’dan Marsilya’ya uzanmış deniz yolculuğunu kaptanından dinliyor ve yüzyıllar evvel zeytinyağı üretilen arkeolojik kazı alanında geziyorum. Eve dönüşte, Urla’nın geleneksel yemeği ekmek dolmasının tadına bakıyorum.

Tatilimin son sabahında, patroniçeyi erkenden çiftliğe uğurluyor, evin annesi ile masayı topluyor, balkona bayrak asıyor ve valizimi yüklenip Cumhuriyet Bayramı merasimi için meydana iniyoruz. Bayram sabahı İzmir yolundayım!

Urla’da “zeytin” ile tanıştım, güzel insanlarla sohbet ettim ve çok güzel bir aile kazandım. Tüm Urla Hasat ailesine selam olsun, kolay gelsin, bereketli olsun!

25-28.10.2014

zeytin bahçesi zeytin bahçesi zeytin bahçesi zeytin bahçesi zeytin bahçesi